Aργυρή Άρκτος
– Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής –
68o Φεστιβάλ Βερολίνου
ΜΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΣΩΠΟ
(Mug / Twarz)
Μια ταινία της: Μαλγκορζάτα Σουμόφσκα
Με τους: Ματέους Κοσκίκεβιτς, Ανιέσκα Πότσιαντλικ
11 Απριλίου στους κινηματογράφους από την Seven Films
«Ένα συναρπαστικό μίγμα δυνατού ρεαλισμού και κωμωδίας φαντασίας» THE GUARDIAN
«Προσφέρει πικρές αλήθειες για το τι κρύβεται πίσω από την επιφάνεια μιας προσεκτικά κατασκευασμένης εικόνας.» SCREEN INTERNATIONAL
«Θέτει πολύ αξιόλογα ζητήματα σχετικά με την ανθρώπινη αλλά και την θεσμική σκληρότητα και αδιαφορία» THE HOLLYWOOD REPORTER
Ένα σαρκαστικό σχόλιο για τη μοντέρνα Πολωνία και την επαρχία της, από τη σκηνοθέτιδα των Body και In the name of.
Σύνοψη
Ο Γιάτσεκ αγαπά τη heavy metal και το σκύλο του. Απολαμβάνει τη ζωή και συντηρεί τους γυμνασμένους μυς του δουλεύοντας σε εργοτάξιο- κοντά στο σημείο όπου ανεγείρεται το μεγαλύτερο άγαλμα του Ιησού στον κόσμο. Η ζωή του βγαίνει εκτός τροχιάς όταν ένα ατύχημα στη δουλειά τον παραμορφώνει. Ο Γιάτσεκ θα γίνει ο πρώτος άνθρωπος στη χώρα που κάνει μεταμόσχευση προσώπου. Μπορεί να έχει γίνει εθνικός ήρωας, αλλά ο ίδιος δεν αναγνωρίζει τον εαυτό του στον καθρέφτη. Το άγαλμα του Ιησού στο μεταξύ μεγαλώνει όλο και περισσότερο.
Σημείωμα σκηνοθέτη
Η ιδέα βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, αλλά αυτό είναι μόνο το υπόβαθρο για όλα όσα συμβαίνουν στην ταινία. Από τη μια, είναι η κατασκευή του μεγαλύτερου αγάλματος του Χριστού στον κόσμο – μεγαλύτερο κι από το άγαλμα στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Από την άλλη πλευρά, η πρώτη μεταμόσχευση προσώπου στον κόσμο που πραγματοποιήθηκε από τους γιατρούς του Κέντρου Ογκολογίας στο Gliwice. Πιστεύω ότι κάναμε πολύ καλή δουλειά με την αναπαράσταση των δύο αυτών γεγονότων. Επίσης μιλήσαμε με τον Grzegorz Galasiński, τον άνθρωπο που έκανε αυτήν την μεταμόσχευση, ο οποίος μας βοήθησε πολύ.
Ο Γιάτσεκ, διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ρομαντικού ήρωα. Είναι ο ορισμός της ελευθερίας. Ένας χαρακτήρας, που προκαλεί άγχος, γέλιο, έκπληξη όχι μόνο στην οικογένειά του αλλά και στην κοινότητα. Με άγγιξε, με την καθαρή και φυσική του ενέργεια, την ειλικρίνεια του, σε έναν κόσμο γεμάτο στρεβλώσεις. Πιστεύω ότι συνδέθηκα πραγματικά μαζί του.
Στην αρχή, η οικογένειά του είναι ταυτόχρονα η δύναμη και η αδυναμία του. Αυτό που είναι ως άνθρωπος, το οφείλει σ αυτούς. Αυτός που γίνεται μετά το ατύχημα, είναι επίσης το αποτέλεσμα των ενεργειών τους απέναντί του. Η οικογένεια του έχει πρόβλημα αποδοχής αυτού το νέου, διαφορετικού Γιάτσεκ. Η μητέρα του αρχίζει να πιστεύει πραγματικά ότι αυτός δεν είναι πια ο γιος της, κάτι που δείχνει το σκεπτικισμό της Πολωνικής κοινωνίας απέναντι στις μεταμοσχεύσεις. Δεν είναι “σύμφωνο με τη θρησκεία”.
Αυτή η τυπική, πολωνική, καθολική οικογένεια είναι μάλλον μια κατάρα για τον ήρωα – γι ‘αυτό θέλει να φύγει μακριά της. Η μόνη που τον αποδέχεται είναι η αδελφή του. Στην ταινία σκιαγραφούμε μια πολωνική οικογένεια σε μια κρίσιμη καμπή. Ίσως κάποιοι να έχουν πρόβλημα με αυτή την περιγραφή και κάποιοι άλλοι να αναγνωρίσουν σε αυτήν μια κλασική οικογένεια της επαρχίας. Το αφήνω στο κοινό να σχηματίσει τη δική του γνώμη. Σίγουρα, είναι δυσλειτουργική, αλλά ποια οικογένεια δεν είναι; Ο στόχος μου δεν είναι να στιγματίσω μια πολωνική οικογένεια από την επαρχιακή Πολωνία. Είναι απλά ένα παραμύθι για έναν άνθρωπο που γίνεται απόκληρος – όχι μόνο ξένος – ένας πραγματικός αποστάτης και κατά μία έννοια, ένας αμαρτωλός.
Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να δείξω έναν άνθρωπο που αντιμετωπίζει ένα δίλημμα, έναν άνθρωπο που περιβάλλεται από την άγρια φύση και κατά κάποιο τρόπο ζει ανάμεσα σε άγριους ανθρώπους. Ο κόσμος της υπαίθρου είναι όμορφος και σκληρός την ίδια στιγμή, οι άνθρωποι μπορεί να είναι κακοί. Τα πάντα εδώ είναι απλούστερα, οι κανόνες της ζωής είναι σαφέστεροι, πιο πρωτόγονοι. Η καθημερινότητα βασίζεται στις σχέσεις και τη συνύπαρξη με τη φύση. Ένας άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να αποκοπεί από τις ρίζες του, γιατί αυτές πάντα θα επανέρχονται. Μου αρέσει να δείχνω αυτήν την εικόνα της Πολωνίας, αλλά αυτή είναι μια Πολωνία απ’ την οποία ο Γιάτσεκ προσπαθεί να ξεφύγει. Παρά την άγρια ομορφιά της.
Πριν από το ατύχημα ο Γιάτσεκ ήταν ένα όμορφο αγόρι, γεμάτο ζωή και γοητεία. Η εμφάνισή του μετά το ατύχημα έπρεπε να προκαλεί δυσαρέσκεια, αν και η γοητεία του ήταν ακόμα εκεί. Αυτό ήταν ένα δύσκολο έργο. Ο Γιάτσεκ μετά το ατύχημα είναι κάποιος που μπορεί να τρομάξει τους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα από ιατρική άποψη ήταν προφανώς επιτυχές, καθώς έσωσε τη ζωή του. Όμως, από άποψη αισθητικής, αρχίζεις να αναρωτιέσαι τι μπορεί να κάνει κάποιος με ένα τέτοιο πρόσωπο, πώς να λειτουργήσει μέσα στην οικογένεια του, στη δουλειά του, στο δρόμο, με μια γυναίκα, κλπ.
Ο Γιάτσεκ δεν άλλαξε μέσα του, μόνο η εμφάνισή του άλλαξε. Δεν υπάρχει μίσος μέσα του για την μοίρα του, δεν τρέφει περιφρόνηση για τη ζωή του. Ξέρει ότι η ζωή μπορεί να συνεχιστεί, αλλά οι άνθρωποι γύρω του δεν του δίνουν την ευκαιρία.
Η αδελφή του, είναι ο μόνος άνθρωπος που πιστεύει στον Γιάτσεκ, τον βοηθά μετά το ατύχημα στο να αντιμετωπίσει τα media, στηρίζει την προσπάθεια της αποκατάστασής του. Είναι μαζί του κάθε μέρα, βοηθώντας τον με τις απλούστερες και πιο δύσκολες καθημερινές λειτουργείες, με άλλα λόγια, τον μαθαίνει πώς να επιστρέψει στη ζωή, πολύ συχνά ξεχνώντας και παραμερίζοντας την δική της οικογένεια. Η σχέση τους είναι σίγουρα μοναδική. Η αδελφή του, θα κάνει τα πάντα για να τον φέρει πίσω σε μια ισορροπημένη ύπαρξη, μια κανονική ζωή μέσα στην κοινωνία, έτσι ώστε να μην χάσει την πίστη του στον εαυτό του και στους άλλους. Η αδελφή του ασθενή που έκανε στην πραγματικότητα την μεταμόσχευση που ενέπνευσε την ιστορία, ήταν ακριβώς ένας τέτοιος άνθρωπος και ο χαρακτήρας της ταινίας βασίζεται απόλυτα σ’ αυτήν.
Κάνω ταινίες για τα πράγματα που με ενοχλούν στην Πολωνία: τον βαθιά ριζωμένο καθολικισμό, την υποκρισία, την επιθετικότητα, τη έλλειψη ανοχής και την απόρριψη του διαφορετικού, του καινούργιου. Αυτά τα στοιχεία υπήρχαν σε όλες μου τις ταινίες, αλλά στην πραγματικότητα τo «ΜΕ ΑΛΛΟ ΠΡΟΣΩΠΟ» είναι πιο άμεση από τις υπόλοιπες. Απλά συνέβη. Δεν μπορώ να φανταστώ τον εαυτό μου να προσεγγίζει κάποια θέματα γονατίζοντας, ή με ταπεινοφροσύνη, ή ξεκινώντας με κάποια θεωρία από την αρχή. Ξέρω ότι δεν μπορώ να πολεμήσω ορισμένα πράγματα, αλλά μπορώ να τα διασκεδάσω. Έχω την εντύπωση ότι όλοι θα επωφελούμασταν εάν γελάγαμε πιο συχνά και διαφωνούσαμε λιγότερο στην Πολωνία. Και αυτή είναι η ταινία μου – Ο Γιάτσεκ , παρά τις αντιξοότητες της μοίρας και τη συμπεριφορά των συγγενών του, δεν χάνει τη θετική του ενέργεια. Βλέπω τι συμβαίνει στην Πολωνία, με ανησυχεί, με πονάει και με γεμίζει με άγχος, αλλά αν μιλούσα γι ‘αυτά με τον τρόπο αυτό, κανείς δεν θα ήθελε να ακούσει τι λέω. Έτσι, επιλέγω το μαύρο χιούμορ.
Ο πολωνικός κινηματογράφος δεν είχε πολλές κωμωδίες που εκτιμήθηκαν στο εξωτερικό στο παρελθόν. Ίσως αυτή η κατάσταση να αλλάξει. Δεν πρόκειται να κάνω μια κωμωδία τώρα, αλλά ενδιαφέρομαι για το μαύρο χιούμορ στον πολωνικό κινηματογράφο, επειδή είναι αναζωογονητικό και απλά ελκυστικό. Νομίζω ότι είναι μια πολύτιμη προσπάθεια να δείξουμε στους Πολωνούς ιστορικές απόψεις που θεωρούν δεδομένες, από μια διαφορετική οπτική γωνία και όχι από τη σοβαρή. Μετά την ταινία “Σώμα”, όταν η κινηματογραφική μας αίσθηση του χιούμορ εκτιμήθηκε από τους κριτικούς στην Πολωνία και στο εξωτερικό, τροφοδότησα την επιθυμία μου να δείξω ότι οι Πολωνοί μπορούν να έχουν απόσταση μεταξύ τους. Στη ζωή μου, πιστεύω όλο και πιο συχνά, ότι μόνο η απόσταση και το πνεύμα μπορούν να μας σώσουν από τους εαυτούς μας.
11 Απριλίου στους κινηματογράφους
από την Seven Films
Διάρκεια: 91’
